Kevani kelimesi etimolojisi

Tarihte mutlaka duymuş, okumussunuzdur;Keyhüsrev ,Key kavus vb.Baştaki "Key" sıfatı Med'lerin Keyyani hanedanindan mirasla Medlere daha sonra Pers ,Sasani ,Selcukiler vb geçmiştir ve kral ,sultan anlamındadır..Banu ise köken olarak Ban(yüksek ,yukarı)  kelimelerinden türetilmiş olup, kraliçe/prenses  demektir..Keybanu doğal olarak "kralın kraliçesi" anlamını taşır..Daha iyi anlaşılması için; keyyanilerden 1800 civarı yıl sonra, Cengiz hanın eşi Börte için,"Ben sizin hanınızım bu da benim Hanım" metaforuna uygun bir mana taşır..Döneminde Tavbanu(güneş kraliçesi) Heyvbanu(Ay kraliçesi) gibi sıfatlar da kullanilmiş..Günümüz Kürt çesine; Keybanu/keyvanu/keyvani/kevani diye devam edip,başta evin ilk ve en büyük gelinine; zamanla evi en çok sahiplenen gelinine hitap için kullanılır..✍️

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Hoy Hoy Memo Türküsünün Hikayesi

Resim
Araştırmadan önce alakasız onlarca yazı okudum;ancak orijinalini dinleyip,inceleyince hikaye çözüldü.. Öncelikle Şırnak ve ilçelerindeki dengbejlerin yorumları dışındakilerin neredeyse tamamı  eksik yorumlar ve eklektik yorumlardir, gerçek hikayede ne diyarbekir var ne de şeker..💥Orijinal yorum ve tarihi kayıtlarin ışığında (Sikak aşireti kayıtları) Olayın özü şöyledir; Cizre yakınlarındaki tarihi  Finik Kalesinde  yaşayan Şikak  Konferasyonuna bağlı Âbbasilerin bir ağası olan Memo,eşi. Hamileyken, Botan emirliği  bünyesinde (Osmanlı askeri olarak ) savaşa gider, yıllarca dönmez ,öldü bilinir ;doğan çocuğuna da bizzat kendi adı(Memo)verilir.. Uzun yıllar geçer Memo yetişir delikanlı olur.. Babasız büyüdüğü için nazlı büyütülen Memoya annesi çok düşkündür,hep oğluyla uyurmuş..Gel zaman git zaman memo'nun babası savaştan döner,  finik kalesindeki evine girince karısının bir erkekle uyuduğunu görür o an kan beynine sıçrar,karısının o...
Devamı

Kürd Dili Ve Sosyolojisi

Resim
 Akademisyenler, "Kürd" sözcüğünün kökeni için farklı teoriler ortaya atmışlardır;ancak hemen hemen hepsinin ortak noktası  ' Dağlı Halk "  vurgusu yapmalarıdır..   Kürtler, geleneksel olarak İranlı ve İrani(Aryen) kökenli olarak kabul edilirler ve  İrani bir dil konuştukları için de ağırlıklı olarak Hint-Avrupalı olarak bilinirler. Bu hipotez, büyük oranda dilbilimsel nedenlere dayalıdır ve ağırlıklı olarak dilbilimcilerce geliştirilmiştir. Gelişmiş İnsan Antropolojisinin en  son yapılan DNA araştırmaları, bu inanışların aksine, Kürtlerin atalarının izlenebilir en erken başlangıçta coğrafi anlamda ağırlıklı olarak Yakın Doğu ve Avrasya’da bulunan bugünkü İran’ın dışında ve kuzeybatısında Cilalı Taş  Devri Kuzey Bereketli Hilal topraklarının yerli halkı olduğunu açıkça göstermektedir (Ferdinand Hennerbicler ) .   Dil ve genetik havuzda heterojen özelikler gösteren Kürtlerin bu durumu, fenotip ve kavramlarına da yansımı...
Devamı

Feqiye Teyran ile Papaz hikâyesi

Resim
 Feqiye Teyran gezgin bir tasavvuf alimidir.. Bir gün Cizre’ye giderken yolda bir papaza rastlar ve onunla arkadaş olur. Bir müddet yürürler yorulunca bir ağacın gölgesinde dinlenmeye koyulurlar. O esnada iki kuş gelir ve ağacın üzerine konarlar. Kuşlar birbirleriyle konuşurken Feqi güler. Papaz Feqi’ye sorar: “Sen neden gülüyorsun?” Feqi: “Bu bizim adetimizdir, biz Feqiler öylesine güleriz” der. Papaz: “Elbette her gülmenin bir sebebi vardır, kişi sebepsiz yere gülmez” der. Feqi: “Evet dediğin gibidir, fakat sana söylersem, bana ihanet edebilir, başıma bir bela getirebilirsin” der. Papaz söyleyeceği şeyi hiç kimseye söylemeyeceğine dair söz verir. Feqi meseleyi olduğu gibi anlatmaya başlar: “Ben kuşların dilini anlıyorum ağacın üzerindeki kuşlardan biri diğerine: Benim Cizre’de çok acı çekeceğimi söylüyordu, ben de bu yüzden güldüm” der. Papaz ses çıkarmadan ve tekrar yola koyulur. Cizre’ye geldiklerinde Feqi ‘Medresa sor’ a giderken papaz da kiliseye gider. Kilisede h...
Devamı